Tập đoàn Điện lực Việt Nam thử nghiệm định giá điện hai phần, mức thấp nhất là 843 đồng/kWh

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã hoàn thiện hệ thống định giá (giá công suất và năng lượng) cũng như lộ trình áp dụng trong ngành điện Việt Nam theo chỉ đạo của Bộ Công Thương (MOIT).

Mô hình định giá  hai phần bao gồm phí công suất dựa trên nhu cầu tối đa và phí năng lượng dựa trên khối lượng tiêu thụ thực tế. 

Theo đó, hóa đơn tiền điện của người tiêu dùng sẽ bao gồm hai phần: phí công suất phản ánh chi phí cung cấp điện cố định và phí năng lượng phản ánh chi phí biến đổi dựa trên mức tiêu thụ điện thực tế.

Bộ Công Thương đã phê duyệt kế hoạch triển khai thí điểm trên giấy về định giá bán lẻ điện gồm hai phần từ tháng 10 năm 2025.

Thí điểm áp dụng cho các khách hàng công nghiệp do Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các công ty con trực tiếp cung cấp điện, có mức tiêu thụ bình quân hàng tháng ít nhất là 200.000 kWh (tính trong 12 tháng gần nhất).

Thống kê cho thấy có khoảng 7.000 khách hàng với mức tiêu thụ trung bình 200.000 kWh/tháng.

EVN cũng đã ban hành cơ cấu giá thử nghiệm cho phương pháp định giá điện hai phần áp dụng từ tháng 10 năm 2025. Giá được chia theo các cấp điện áp (cao, trung bình, thấp) và thời gian sử dụng.

Cụ thể, phí công suất ở cấp điện áp cao (110 kV trở lên) là 209.459 đồng/kW/tháng; trung thế (22–110 kV) là 235.414 đồng; trung thế (6-22 kV) là 240.050 đồng; và điện áp thấp (dưới 6 kV) là 286.153 đồng/kW/tháng, cao nhất trong cơ cấu giá.

Tiền điện trong giờ bình thường dao động từ 1.253 đồng đến 1.332 đồng/kWh; giờ cao điểm từ 2.162 đồng đến 2.251 đồng/kWh; và trong giờ thấp điểm chỉ từ 843 đến 904 đồng/kWh.

Giờ thông thường được xác định là 4:00-9:30, 11:30-17:00 và 20:00-22:00 hàng ngày, trừ Chủ nhật (4:00-22:00). Giờ cao điểm là 9h30-11h30 và 17h-20h (trừ Chủ Nhật), còn giờ thấp điểm là từ 22h hôm trước đến 4h sáng hôm sau..

EVN lưu ý đây chỉ là bản thử nghiệm và tính toán dựa trên giấy tờ, không áp dụng vào hóa đơn tiền điện thực tế trong thời gian dùng thử.

Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng phòng Kinh doanh của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, cho biết, giá điện hai phần đã được áp dụng ở nhiều nước. Đây được coi là phương pháp định giá hợp lý nhất để hệ thống điện đáp ứng nhu cầu phụ tải.

Ông giải thích rằng mô hình này phản ánh khoản đầu tư nhằm đáp ứng yêu cầu về công suất, khuyến khích người tiêu dùng sử dụng điện hiệu quả hơn.

"Trước đây, người tiêu dùng phải giảm mức sử dụng điện để tiết kiệm chi phí, nhưng giờ đây họ có thể trả ít hơn bằng cách tối ưu hóa cách sử dụng điện", ông nói và cho biết thêm rằng với mô hình này, người tiêu dùng có nhiều lựa chọn hơn để điều chỉnh hành vi và phương pháp sử dụng nhằm giảm nhu cầu và từ đó giảm chi phí.

Khi được hỏi về tác động đối với người tiêu dùng và Tập đoàn Điện lực Việt Nam, ông Dũng lưu ý, đối với người tiêu dùng có thời gian sử dụng dài và Tmax cao (tức là hệ số phụ tải cao) thì giá điện bình quân sẽ giảm. Mô hình sử dụng sẽ xác định chi phí hệ thống, từ đó ảnh hưởng đến giá điện.

Sau thời gian thử nghiệm, Tập đoàn Điện lực Việt Nam sẽ có những điều chỉnh và kế hoạch cần thiết để triển khai cơ chế mới từ năm 2026.

Trước đó, tại cuộc họp về định giá hai phần vào đầu tháng 9, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Điền đã thông báo rằng từ ngày 1 tháng 1 năm 2026, mô hình định giá mới sẽ được áp dụng cho người sử dụng điện quy mô lớn.

Từ tháng 10 đến ngày 31 tháng 12 năm 2025, hai hóa đơn sẽ được phát hành song song: một hóa đơn dựa trên cơ chế thanh toán thực tế hiện tại và một hóa đơn khác được tính theo phương pháp mới để khách hàng tham khảo và tự điều chỉnh.

Giai đoạn đầu nhắm đến khách hàng lớn, không bao gồm những đối tượng được hưởng chính sách. Sau đó, việc triển khai rộng rãi hơn với mức giá cao điểm và thấp điểm sẽ đảm bảo tính công bằng cao hơn.

Trần Hoài Trang, Phó Cục trưởng Cục Điện lực, Bộ Công Thương, cho biết Việt Nam hiện đang áp dụng biểu giá bán lẻ điện một thành phần, trong đó chỉ bao gồm thành phần năng lượng..

Ưu điểm của phương pháp này là tính đơn giản và dễ áp ​​dụng nhưng không phản ánh chính xác chi phí sử dụng và đầu tư vào đường truyền.

Trang đưa ra ví dụ: một hộ đăng ký công suất 24 kW nhưng chỉ sử dụng trong một giờ; một cái khác đăng ký 1 kW nhưng sử dụng nó liên tục trong 24 giờ. Rõ ràng, hộ gia đình thứ hai phải trả nhiều tiền hơn do chi phí vận hành và truyền tải khác nhau.

Ngược lại, biểu giá điện hai thành phần bao gồm cả công suất và mức tiêu thụ năng lượng. 

Để thực hiện cơ chế mới, Trang nhấn mạnh cần có cơ sở hạ tầng đầy đủ. Tất cả các hộ tiêu thụ phải có đồng hồ hiển thị cả giá trị năng lượng tiêu thụ và công suất. Chỉ khi đó việc triển khai mới có hiệu quả.

Nguyễn Lê